KURIER WILANOWSKI
Szpital św. Aleksandra
w Wilanowie.
Już w czasach Czartoryskich, a później za rządów Izabeli Lubomirskiej na terenie folwarcznym Wilanowa (na północ od oranżerii pałacowej) znajdował się niewielki lazaret, powiększony następnie w 1809 r. przez St. K. Potockiego.
Gdy ten skromny lazaret okazał się już niewystarczający Aleksandra i August Potoccy ufundowali nowy szpital pod wezwaniem św. Aleksandra (patrona ich ojca). Budynek szpitala powstał w latach 1845-1847 w wyniku przebudowy przez Henryka Marconiego dawnej oficyny ogrodniczej (przerobionej przez marszałkową Lubomirską na ujeżdżalnię).
Uroczyste otwarcie szpitala nastąpiło 4 XII 1847 r. mimo, że chorych przyjmowano już od 1845 r..
W 1857 r. umieszczono tu ochronkę dla dzieci mieszkańców dóbr wilanowskich. Szpital czynny był do końca 1864 r., w wyniku represji władz carskich po upadku powstania styczniowego zamknięto go.
O działalności szpitala z tego okresu wiadomo ze sprawozdań doktora Władysława Ściborowskiego, które zostały opublikowane w "Tygodniku Lekarskim" w latach 1859 -1866.
Po zamknięciu szpitala władze carskie przeznaczyły go na mieszkania dla oficjalistów pałacowych i na potrzeby gospodarcze.
W 1867 powstał projekt adaptacji budynku szpitala na potrzeby nowej funkcji. Autorem projektu był Antoni Matuszewski.
Równocześnie z budową szpitala w pobliżu wiejskiej drogi (obecnie ulica Biedronki) powstał budynek parterowy tzw Dom Doktora.
DOM DOKTORA był obiektem murowanym nawiązującym do tradycyjnej rodzimej architektury polskiej, w szczególności zaś do laklnej tradycji budowlanej, poprzez zastosowanie charakterystycznego dla niej elementu frontowego ,drewnianego ganku pośrodku fasady, zakończonego trójkątnym przyczółkiem oraz poprzez pokrycie wysokiego dwuspadowego dachu gontem.
W latach międzywojennych, a także w czasie okupacji niemieckiej, kiedy właścicielami dóbr wilanowskich byli Braniccy, w salach pierwszego piętra budynku szpitala znajdowała się ochronka dla miejscowych dzieci oraz prowadzona była szkoła kroju i szycia dla dziewcząt.
Po wojnie w 1955 roku zniszczono kaplice przyszpitalną i przerobiono jej wnętrze na mieszkanie dla pracowników PGR.
Dopiero w 1960 roku Szpital wraz z Domem Doktora zostały przejęte przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Zaś w 1964 roku Muzeum Narodowe odstąpiło te obiekty P.P.DESA z przeznaczeniem na pracownie konserwacji mebli artystycznych, salon wystawowy i magazyny ekspozycyjne. W związku z tym w 1967 roku powstał projekt generalnego remontu. Ponieważ DESA nie była w stanie unieść kosztów sprawą zainteresowało się Polskie Towarzystwo Lekarskie, które wyszło z inicjatywą wyremontowania obiektów z przeznaczeniem na Muzeum Historii Medycy. Niestety ta inicjatywa nie została zaakceptowana przez władze. Polskie Towarzystwo Lekarskie ponowiło swą propozycję w 1987 roku. Niestety nie otrzymało pozytywnej odpowiedzi.
Tymi nieruchomościami podobno interesował się polski lekarz internista , który przez lata działał poza granicami kraju. Chciał tu stworzyć przychodnię dzielnicową dla mieszkańców . Chciał to zrobić ze swoich prywatnych środków. Ale i ten pomysł nie przeszedł.
Ostatecznie w 1985 roku obiekty tzn. Szpital i Dom Doktora na cele charytatywne otrzymał od PREZYDENTA WARSZAWY Prymas Polski.
Prymas Polski powierzył je Proboszczowi Parafii Wilanowskiej. -Ks. Prałatowi BOGUSŁAWOWI BIJAKOWI. na cele stworzenia w tych obiektach hospicjum archidiecezji warszawskiej oraz ośrodka charytatywno-duszpasterskiego.
Projekt powstał w 1987 roku, ale w 1989 roku gdy wszystko było już gotowe Prymas Polski pod naciskiem spadkobierców byłych właścicieli dóbr wilanowskich zrezygnował z użytkowania. Zaś nieruchomość władze oddały prawowitym spadkobiercom. Ci zaś sprzedali warszawskiej firmie "EURODENT", którzy chcieli zrobić tu szpital stomatologiczny wraz z zapleczem pomocniczym. Ale konserwator nie zatwierdził ich koncepcji. Nieruchomość stała nieużytkowana przez 10lat.
Dopiero, gdy właścicielem stał się Tomasz Sielecki nadszedł dla tych obiektów dobry czas. Inwestor postanowił przeznaczyć obiekty pod funkcję mieszkalną i stworzyć tam PRZYJAZNY DOM RODZINNY
W 2003 -2008 odbył się tam całkowity remont, w którym to dodano szklane przekrycie dachu w części przy placu. Tworząc tym samym wewnętrzną oranżerię ze znakomitym doświetleniem.
Za projekt rewaloryzacji obiektów odpowiada Biuro architektoniczne Piotr Majewski MWH Architekci.
Ciekawostką jest, że podczas remontu znaleziono wmurowany w butelce akt erekcyjny budowy szpitala z 31 lipca 1846 roku.
Przygotowując tekst wykorzystano materiały z poniższych stron internetowych
-http://mwh.com.pl/projekty/zabytki/4-szpital-sw-aleksandra.html
http://www.p2foto.pl/blog/rezydencja-z-ogrodem-w-wilanowie---publikacja-w-magazynie-high-living/
http://www.wilanow-palac.pl/download.php/23003/SW%2017_art1.pdf.
