top of page

Szkoła w Wilanowie...

Początki szkoły w Wilanowie sięgają czasów Stanisława Kostki Potockiego, który w 1808 r. założył w parku pałacowym pierwszą szkółkę elementarną.  Siedziby jednak szkoła doczekała się dopiero w 1896 r., kiedy Ksawery Branicki wybudował drewniany budynek szkoły dla dzieci chłopskich (przy dzisiejszej ulicy Vogla). Była to placówka ucząca czytania, pisania i matematyki w zakresie 4 działań.

Typowe oddziały szkolne powstały od 1915 r. pod kierunkiem Zygmunta Szymańskiego ( szkoła  4 oddziałowa).

Diametralne zmiany nastąpiły od 1926 r., gdy kierownikiem został Adam Worobczuk (szkoła 7 oddziałowa). Z jego inicjatywy w 1930 r. rozpoczęto budowę nowego budynku (dzisiejsza lokalizacja), który został oddany w 1935 r., ale rozbudowywano go do 1939 r. ( jeszcze przed wojną rozpoczęto budowę sali gimnastycznej).

W czasie wojny budynek zajęli Niemcy, a szkołę usunięto. Sam budynek został pod koniec wojny bardzo uszkodzony.

17.01.1945 r. nauczyciele zaczęli wracać do Wilanowa i pod kierownictwem Jana Kazimierczaka rozpoczęła się odbudowa szkoły przy ogromnej pomocy społeczności wilanowskiej. Początkowo nauka odbywała się w starym budynku, który ocalał, ale już od  września 1947 r. przeniesiono się do nowego gmachu z centralnym ogrzewaniem.

Nauczyciele z Wilanowa

 ADAM WOROBCZUK

Adam Worobczuk byl kierownikiem wilanowskiej szkoły powszechnej od 1926 roku.

Aresztowany został 19 stycznia 1940 roku; Zginął rozstrzelany w Palmirach.

JÓZEF KOTLARSKI

Kierownictwo szkoły powszechnej w Wilanowie po zamordowanym Adamie Worobczuku, objął w 1940 r. Józef Kotlarski.

JAN KAZIMIERCZAK

Od 1935 pracował w szkole w Wilanowie, tam też założył drużynę harcerską oraz świetlicę Koła Byłych Wychowanków. Zespół tej świetlicy kierowany przez Jana Kazimierczaka przed II wojną światową występował w radiowych programach dla wsi.

Jan Kazimierczak wstąpił do Związku Nauczycielstwa Polskiego w 1933. W 1937 współorganizował strajk nauczycielski w powiecie warszawskim. W okresie okupacji hitlerowskiej w latach 1940–1941 zorganizował w Wilanowie gimnazjalne komplety tajnego nauczania, którymi też kierował. W latach 1941–1947 był przewodniczącym Rady Nadzorczej Spółdzielni Spożywców w Wilanowie (Rada ta udzielała pomocy wysiedleńcom z poznańskiego). Uczestniczył w powstaniu warszawskim w zgrupowaniu Oaza. W 1945 doprowadził do przekształcenia Tajnych Kompletów w Gimnazjum Samorządowe w Wilanowie. W wyniku konkursu został jego kierownikiem. Zorganizował Komitet Odbudowy Szkoły. Gimnazjum to w roku szkolnym 1952/53 przeobraziło się z jego inicjatywy w Jedenastoletnią Szkołą Ogólnokształcącą, której Jan Kazimierczak był dyrektorem do 1970, kiedy przeszedł na emeryturę. Uczniów tego humanistycznego XXXVIII LO kształcono m.in. jako przyszłych przewodników po Muzeum Pałacu w Wilanowie. Dzięki staraniom Jana Kazimierczaka liceum w 1972 otrzymało imię Stanisława Kostki Potockiego.

Autor licznych haseł w Encyklopedii Warszawy PWN (1994) oraz artykułów:

  • monografii wsi Kępa Zawadowska,

  • Wieś Olendrów w granicach Warszawy (Archiwum UW 1952),

  • Oświata w dzielnicy Mokotów w latach do 1945 r. w: Dzieje Mokotowa, PWN 1972,

  • Mokotów w latach 1916–1939 (Jednodniówka 1984),

  • Strajk nauczycielski w 1937 r. w Warszawie i byłym powiecie warszawskim (Archiwum ZG ZNP),

  • Historia Szkoły Podstawowej w Powsinie od 1810 do 1945 (Archiwum Szk. Podst. w Powsinie).                          

 

Jan Kazimierczak odznaczony został:

  • Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1984),

  • Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964),

  • Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1975),

  • Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1974),

  • Złotą Odznaką ZNP (1955),

  • Odznaką ZNP–TON (1985),

  • Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1988),

  • Odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” (1955),

  • Złotą odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”,

  • Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1979),

  • Medalem za zasługi dla Mokotowa (1988).

JAN NEMEC

JAN NEMEC był nauczycielem w Wilanowie; prezesem  Polskiego Komitetu Opiekuńczego; był wójtem gminy Wilanów; kierował w styczniu 1940 roku  akcją dożywiania.

 

szkola wilanow.jpg

BIBLIOGRAFIA:

STARE FOTOGRAFIE  SZKOŁY W WILANOWIE

© 2023 by Nature Org. Proudly created with Wix.com

bottom of page